اسطوره سوپرمن نوشته اومبرتو اکو انتشارات ققنوس

معرّفی کتاب اسطوره سوپرمن:

- سال انتشار کتاب اسطوره سوپرمن:

اسطوره سوپرمن (به ایتالیایی Il Superuomo di massa) یک اثر غیرداستانی از اومبرتو اکو است که در سال 1976 منتشر شد.

خلاصه‌ای از داستان اسطوره سوپرمن:

از هرکول تا زیگفرید و از رولاند تا پانتاگروئل و پی‌ترپَن، تخیل مردم همواره قهرمانانی را آفریده که نیرویی خارق العاده داشته اند. امتیاز قهرمانان ابرانسانی و نیروهای فراطبیعی آنان غالبا با رموز قدرت های طبیعی همچون زرنگی، سرعت عمل، و مهارت های رزمی همراه بوده است که آن را به بهترین وجه به کار می بردند. می توان هوش و ذکاوت و بالاترین درجه تیزبینی و فن مشاهده به نحوی که در شرلوک هلمز دیده می شود را نیز به آن افزود. ولی در جامعه ای کاملا طبقاتی که در آن ناراحتی های روانی، سرخوردگی ها و عقده های خودکم بینی رواج دارند، در یک جامعه صنعتی که هر انسان به شماره ای در یک سازمان تبدیل می شود و سازمان به جای او تصمیم می گیرد، در جامعه ای که نیروی فردی اگر در فعالیت ورزشی مصرف نشود، در برابر قدرت ماشین که هر چند برای بشر کار می کند، ولی تا جایی پیش می‌رود که سرانجام کنش او را تعین می کند، در چنین جامعه ای قهرمانان محبوب باید مظهر نیرویی فوق تصور باشند. مظهر نیروی خیالی شهروندی عادی که قادر به برآوردن خواسته‌های خود نیست.
سوپرمن برای چنین خواننده‌ای اسطوره تیپیک است: او موجودی زمینی نیست، بلکه در کودکی از کره «کریپتون»، که می رفت تا بر اثر فاجعه ای کیهانی نابود شود، به زمین آمده است. پدرش که دانشمند بزرگی بوده موفق شده با سپردن بهنگام او به یک سفینه فضایی، پسرک را نجات دهد. سوپرمن در کره زمین رشد کرده، ولی دارای نیروهای فراانسانی است.
در واقع قدرت او نامحدود است. با شتاب نور در فضا پرواز می‌کند، و هنگامی که از آن نیز فراتر می‌رود، دیوار زمان را می‌شکند و خود را به سایر زمان‌ها انتقال می‌دهد. او قادر است تنها با فشار ساده دستش زغال را به درجه حرارتی برساند که به الماس مبدل شود، در یک چشم برهم زدن با سرعتی مافوق صوت، درختان جنگل را سرنگون کند، چوب درختان را ببرد و با آن دهکده یا کشتی بسازد. سوپرمن می تواند در کوه ها تونل حفر کند، کشتی ها را بلند کند، سدها را بشکند یا بسازد، با چشمانش که به اشعه ایکس مجهزند از ورای همه چیز تا مسافتی نامحدود را ببینند و با نگاه اشیای فلزی را ذوب کند. امتیاز پرارزش دیگر او حس شنوایی نافذ است که به وسیله آن هرگونه گفتگو را از هر کجا که باشد می شنود. سوپرمن خوش سیما، فروتن، دست و دل باز و آماده کمک است. او زندگی اش را وقف مبارزه با بدی‌ها کرده و پلیس او را همکاری خستگی ناپذیر می‌شمارد.
با وجود این‌ها خوانندگان حق دارند که خود را با تصویر سوپرمن همذات بپندارند. در واقع سوپرمن با هویت ساختگی روزنامه نگاری به نام کلارک کنت در میان مردم زندگی می کند.
کلارک کنت به ظاهر مردی ترسو، خجول، نه چندان باهوش، اندکی بی دست و پا و نزدیک بین است که زیر نفوذ همکارش لوئیزلین به سر می برد. لین زنی سلطه جو و دمدمی مزاج است که او را تحقیر می‌کند، زیرا سخت عاشق قهرمان ما سوپرمن است. از دیدگاه روایی هویت دوگانه سوپرمن موجه است، زیرا به روایت امکان می دهد به اشکال متنوع و گوناگون ماجراها را نقل کند. ایجاد ابهام، جنبه های تئاتری و گونه ای تعلیق به سبک رمان پلیسی از آن جمله است. اما از نظر اسطوره ای ـ بوطیقایی، خلق هویت دوگانه بهترین وسیله است: در واقع شخصیت کلارک کنت عینا شبیه به یک فرد عادی ساخته شده: مردی پرعقده که از سوی همنوعانش تحقیر می شود. بدین سان از طریق فرایند روشن همذات پنداری، هر کارمند ساده هر شهر آمریکا پنهانی آرزو می کند که روزی بر مزار شخصیت کنونی اش یک ابرمرد ظاهر شود تا سال هایی را که به ابتذال بر او گذشته است، جبران نماید.

اکو در این اثر با تحلیل داستان سوپرمن به ساختارهای پنهان این اسطوره ی دنیای جدید می پردازد و در پس آن به دنبال ساختارهای معنایی و ایدئولوژیک است، او در این کتاب، تحلیل تازه‌ای از سوپرمن به خواننده ارائه می‌دهد و بعد از این اسطوره کتاب‌های کمیک و سینما به رمان‌های محبوب و پرطرفدار قدیمی مانند آرسن لوپن و شبح اُپرا می‌پردازد .

بخش‌هایی از کتاب:

اما سوپرمن در حالی به اسطوره بدل می شود که در زندگی روزمره و در زمان حال جای دارد و به رغم برتری نیروهایش، به ظاهر همچون سایر موجودات در شرایط وابستگی به زندگی و در معرض نیستی است. اگر فناناپذیر بود، به موجودی غیرانسانی و مقدس تبدیل می‌شد و همذات پنداری خوانندگان با شخصیت دوگانه اش (پدیده‌ای که موجب خلق این  شخصیت دوگانه شده)، به وقوع می‌پیوست.
از این رو سوپرمن می بایست در حالی که در زندگی روزمره به سر می برد، تغییرناپذیر بماند.او ویژگی های اسطوره دارد و بیرون از زمان است، در حالی که وقتی با پذیرش همگانی روبرو می شود که در جهان روزمره، انسانی و فانی به سر برد. تضاد روایتی که سناریونویسان سوپرمن پیش رو دارند، ولو ناخودآگاه مستلزم راه حلی متضاد در نظام زمانی است.

معرّفی اومبرتو اکو:

اومبرتو اکو چنین شخصی بود: «نشانه‌شناس» حرفه‌ای با آثار متعدد، «فیلسوف» در مباحثه‌هایش، «مترجم» آثار مهم انتقادی، «شخصیت دانشگاهی» با تدریس در دانشگاه‌های میلان، فلورانس، بولونیا و کولژ دو فرانس، «کتاب‌شناس متخصص در قرون وسطی به صورت حرفه‌ای»، «منتقد ادبی و منتقد هنری» با مقالات بسیار زیاد و «نویسنده» با رمان‌ها و داستان‌های بلند اما...

معرّفی اومبرتو اکو و مشاهده‌ی تمام کتاب‌ها

ترجمه‌های فارسی از رمان «اسطوره سوپرمن»:

1. با ترجمة خجسته کیهان از نشر ققنوس.

تهیه و تنظیم:
واحد محتوا ویستور
عسل ریحانی